Centrum Kultury Zamek

„Kobieta i pięć słoni” – dokument o wybitnej tłumaczce Swietłanie Geier 31 marca w Kinie Pałacowym

Gdańskie Spotkania Literackie „Odnalezione w tłumaczeniu” zapraszają na pokaz wielokrotnie nagradzanego, nietypowego filmu dokumentalnego Vadima Jendreyko. Jego bohaterką jest Swietłana Geier, wspaniała tłumaczka dzieł literatury rosyjskiej na język niemiecki. Reżyser opowiada o jej skomplikowanych losach, fascynującym podejściu do pracy translatorskiej i wielkiej miłości do twórczości Fiodora Dostojewskiego.

Jedyną szansą na zobaczenie filmu w Poznaniu jest pokaz, który odbędzie się 31 marca o godz. 17.00 w Kinie Pałacowym CK Zamek. Bilety w cenie 5 zł do nabycia w kasie.

„Odnalezione w tłumaczeniu” to odbywający się co dwa lata w Gdańsku festiwal poświęcony literaturze i przekładowi literackiemu. Tegoroczna odsłona wydarzenia odbędzie się w dniach 11-13 kwietnia (szczegóły: www.odnalezionewtlumaczeniu.pl). Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku, który organizuje festiwal zapowiada go 23 marca w Kinie pod Baranami w Małopolskim Ogrodzie Sztuki w Krakowie, 31 marca w CK Zamek w Poznaniu oraz 7 kwietnia w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Wstęp na każdy z pokazów: 5 zł. Partnerem pokazu jest Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.

KOBIETA I PIĘĆ SŁONI (oryg. Die Frau mit den 5 Elefanten)

reż. Vadim Jendreyko, 97 min, 2009

Swietłana Geier jest uważana za największą tłumaczkę literatury rosyjskiej na język niemiecki. Jej nowe przekłady pięciu wielkich powieści Dostojewskiego, które sama określała mianem „pięciu słoni”, stanowią dzieło jej życia.

Twórczość Geier charakteryzuje wspaniałe, zmysłowe poczucie języka i bezkompromisowy szacunek dla pisarzy, których twórczość tłumaczyła. Zgodnie z przyjętą przez siebie regułą, w jej przekładach musiał być wyczuwalny duch oddający istotę autora tekstu. Przy tym Geier zdawała sobie sprawę, że każde tłumaczenie jest dziełem niepełnym, przypisanym czasowi, w którym powstaje. Mówiła: „Tłumaczenia umierają. Każda epoka zasługuje na własne przekłady.”

Na życie Swietłany Geier cieniem położyła się trudna historia XX-wiecznej Europy. Urodzona na Ukrainie w 1923 roku doświadczyła okrucieństw dwóch totalitaryzmów. W wieku piętnastu lat była świadkiem odchodzenia swojego ojca, który zmarł w wyniku zadanych mu w stalinowskim areszcie tortur. Trzy lata później Swietłana straciła najlepszego przyjaciela zamordowanego razem z trzydziestoma tysiącami Żydów w podkijowskim Babim Jarze.

W wieku osiemdziesięciu pięciu lat Swietłana Geier rozpoczęła swoją pierwszą powojenną podróż na Ukrainę – do kraju swojego dzieciństwa. Towarzyszył jej reżyser Vadim Jendreyko, który jednak nie zdecydował się stworzyć typowego filmu dokumentalnego. Usłyszymy tu niewiele wypowiedzianych słów, nie zobaczymy żadnego wywiadu. Film śledzi wspomnienia swojej bohaterki, a archiwalne materiały ilustrują wydarzenia, których była świadkiem. 

Jendreyko towarzyszy jej w podróży do scen dzieciństwa, ale też obserwuje codzienne, domowe życie tłumaczki. Film przeplata historię życia Swietłany Geier z jej pracą literacką, podąża za tajemnicą tej niewyczerpanej mediatorki języka. Jendreyko opowiada o wielkim cierpieniu, cichych pomocnikach, szansach, które nadeszły mimo braku nadziei na nie – i o miłości do języków, która przewyższyła wszystko inne.

Realizacja filmu:

Reżyseria: Vadim Jendreyko

Zdjęcia: Niels Bolbrinker, Stéphane Kuthy

Dźwięk: Patrick Becker

Montaż: Gisela Castronari–Jaensch

Muzyka: Daniel Almada, Martin Iannaccone

Produkcja: Mira Film GmbH Hercli Bundi and Vadim Jendreyko (Szwajcaria), Filmtank GmbH Thomas Tielsch (Niemcy)

(tekst powstał na podstawie: http://www.5elefanten.ch/, https://kultura.onet.pl/wiadomosci/jezyk-to-czlowiek/4s7m0ed, http://www.eurochannel.com/pol/Kobieta-i-piec-sloni-Vadim-Jendreyko-Niemcy.html)

Festiwal „Odnalezione w tłumaczeniu” odbędzie się 11-13 kwietnia w Gdańsku i zabierze uczestników i uczestniczki w literacką podróż na Wschód. Tegoroczną edycję Spotkań zainauguruje wykład Olgi Tokarczuk. Tradycyjnie pierwszego dnia festiwalu odbędzie się kolejna odsłona formatu „Pisarz i jego tłumacze” – tym razem jego bohaterem będzie Andrzej Stasiuk, który wystąpi z Margot Carlier, Renate Schmingdal i Sinišą Kasumiviciem. W kolejnych dniach zaproponujemy szereg roz-mów, m.in. o kobietach, które samotnie przemierzają świat Paulina Wilk, Barbara Andrunik i Agnieszka Rayss będą dyskutować z Maksem Cegielskim, a wybitny orientalista i tłumacz z języka japońskiego Henryk Lipszyc w rozmowie z Adamem Lipszycem opowie o swoim życiu w przekładzie i z przekładem. Pełen program Spo-tkań: www.odnalezionewtlumaczeniu.pl. 

Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską: za całokształt twórczości oraz za przekład jednego dzieła zostaną wręczone 12 kwietnia br. podczas gali towarzyszącej Gdańskim Spotkaniom Literackim „Odnalezione w tłumaczeniu”. 

---

Gdańskie Spotkania Literackie „Odnalezione w tłumaczeniu” 2019 | Podróż na Wschód, 11 – 13 kwietnia

Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk

Partnerzy medialni: Pismo. Magazyn Opinii, Tygodnik Powszechny, Radio Gdańsk, Trójmiasto.pl, Booklips.pl, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, Co Jest Grane 24